''Η τέχνη του να ονειρεύεσαι...''

*Μαριάννα Καραβέλη, Νέα Εκπαιδευτικός-Ηθοποιός

Παρασκευή πρωί, μια σχολική τάξη άχρωμη, γεμάτη όμως από δυνατούς σφυγμούς. Νυσταγμένα πρόσωπα πίσω από βλέμματα όλο σπίθα. “Και τώρα, παιδιά, θέλω για λίγο να κλείσετε τα μάτια σας και να συγκεντρωθείτε στο πιο μεγάλο σας όνειρο... Φροντίστε όλες τις λεπτομέρειές του, γεμίστε το με θετικές σκέψεις και αγαπημένα πρόσωπα, συμπληρώστε το με χαρούμενα συναισθήματα... και μοιραστείτε το με μας...” Μια απροθυμία και άλλη μια παγωμένη σιωπή. Και μια φωνή από το βάθος, γεμάτη απάθεια, ύστερα από τρία δραματικά δευτερόλεπτα: “Γιατί; Αφού δε θα γίνει ποτέ πραγματικότητα, κυρία. Έτσι κι αλλιώς, στη χώρα που ζούμε τίποτα καλό δε γίνεται...”. Αμηχανία... Είκοσι ζευγάρια μάτια καρφωμένα επάνω σου ψάχνουν ν' ακουμπήσουν στη δική σου ανταπάντηση... Και η απάντηση αργεί...

Σε ποιον κόσμο έχουν πάψει τα παιδιά να ονειρεύονται κι έχουν χαθεί τα παιχνίδια; Γιατί τα παιδιά έπαψαν να γελούν με το τίποτα και ανύψωσαν τοίχους στους φανταστικούς κόσμους που άλλοτε βουτούσαν με τόση λαχτάρα; Και ποια είναι η δική μας θέση -εκπαιδευτικών και γονιών- απέναντι στις μηδενιστικές αυτές τους τάσεις; Μα πιο πολύ απ' όλες η απορία που σε βασανίζει ολοένα: άραγε υπάρχει επιστροφή; Θα καταφέρω να τα κάνω να ξαναονειρευτούν ποτέ και να πασαλειφτούν με αστερόσκονη;

Η λυτρωτική απάντηση ήρθε -ευτυχώς!- σχεδόν από μόνη της. “Ελάτε να φτιάξουμε ένα θεατρικό! Θα το γράψουμε, θα το σκηνοθετήσουμε, θα δημιουργήσουμε μόνοι μας τα κοστούμια και τα σκηνικά μας, θα φέρουμε τις αγαπημένες μας μουσικές...” και οι πρόβες ξεκινούν... Μέσα στη σύγχυση και τον πανικό διακρίνεις τα πρώτα δειλά χαμόγελα τα οποία στη συνέχεια εξελίσσονται σε ξεκαρδιστικά γέλια. Παρατηρείς προσωπάκια να παρακολουθούν με αγωνία, να κάνουν διορθώσεις, να προβληματίζονται, να γεμίζουν με σκέψεις και ιδέες για το τί καλύτερο θα μπορούσαν να κάνουν για να τελειοποιήσουν αυτό που με τόσο κόπο ετοιμάζουν. Οι προτάσεις πέφτουν βροχή, η επιθυμία να γίνουν όλα όπως τα έχουν φανταστεί παίρνει σάρκα και οστά. Τότε περνάει αστραπιαία η σκέψη από το μυαλό σου πως ο στόχος σου επιτεύχθηκε: τα ξαναέκανες να ονειρευτούν, τους έμαθες πως είναι να επενδύεις την ψυχή σου σε κάτι που πλάθεις ο ίδιος...

Μέρες αργότερα συνειδητοποιείς πως δεν υπάρχει κείμενο της επικαιρότητας που να μη σφύζει από τις φράσεις “ζούμε σε δύσκολους καιρούς”, “η περίοδος της κρίσης”, “το αδιέξοδο”... Το αποτέλεσμα; Έχουμε πέσει σε μια κυλιόμενη άμμο που δε σταματάει να μας βουλιάζει προς τα κάτω κι εμείς της επιτρέπουμε να το κάνει. Το πιο τραγικό λάθος, εντούτοις δεν έγκειται σε αυτό... Είναι που συμπαρασύραμε τα παιδιά μαζί μας, τα μετατρέψαμε σε απαισιόδοξους ανθρώπους και τα απομακρύναμε από τη μόνη σανίδα σωτηρίας: τις τέχνες. Τις τέχνες που σε σπρώχνουν να πλάθεις κόσμους, να φαντάζεσαι, να πιστεύεις σε ιδανικά, αξίες και ηθικές. Στις τέχνες που σου διδάσκουν πάνω απ' όλα να θέλεις να γίνεσαι καλύτερος...

Δώσε σ' ένα παιδί να σκαλίσει ένα ξύλο, διάβασέ του ένα ποίημα, ακούμπησε διακριτικά πλάι του κάποιες ταξιδιάρικες νότες, φτιάξε μαζί του μια ταινία, δώσε του τα υλικά να φτιάξει ένα δικό του σύμπαν από χρώματα, μοιράσου μαζί του μια θεατρική παράσταση ή τα βασικά βήματα σ' ένα χορό, άφησέ του το χώρο και το χρόνο να κάνει κάτι απ' αυτά όταν αισθανθεί το ίδιο την επιθυμία. Φανέρωσέ του το μαγικό κόσμο των τεχνών και άφησέ το να προχωρήσει. Το τέλος της διαδρομής δεν το ξέρει κανείς, το μόνο βέβαιο είναι πως δεν υπάρχει αποτυχία σ' ένα τέτοιο εγχείρημα. Σε μεγάλο ή σε μικρότερο βαθμό θα έχει κατορθώσει με λιγοστά εφόδια να φτιάξει ένα δικό του κόσμο και να εμπιστευτεί τις ελπίδες του μέσα σ' αυτόν.

“Οι τέχνες εξευγενίζουν”... εξευμενίζουν και το πιο “άγριο” παιδί, του υπενθυμίζουν πως αξίζει ν' αγαπηθεί και ν' αγαπήσει, να ανακαλύψει καινούρια συναισθήματα που δε γνώριζε καν πως τα κουβαλούσε ήδη μέσα του, πάνω απ' όλα όμως ν' ανακαλύψει πως όλα αυτά δεν έχουν αξία αν δεν έχεις το ταλέντο να τα μοιράζεσαι με τους άλλους. Και τότε έρχεται η στιγμή που δε νιώθει πια περιθωριοποιημένο, δε βρίσκεται απέναντι από κανέναν αλλά στην ίδια ομάδα με όλους, είναι πια ένας από αυτούς και όχι “εκείνος”. Είναι αυτό που ήθελε να γίνει και κάτι παραπάνω...

Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα σαστίσεις, που δε θα μπορείς να δώσεις τις απαραίτητες απαντήσεις με τη λογική, που θα αναρωτηθείς “τι δεν κάνω καλά;” πάρε ένα κουρέλι, κάνε το σύννεφο και ανέβασε επάνω του όλα τα όνειρά τους. Η είσοδος ελεύθερη. Δώσε την εκκίνηση με ένα φύσημα και άφησέ το να πάει εκεί που θέλει – ή μάλλον εκεί όπου αυτά θέλουν. Είναι ίσως ο τρόπος τους να σου πουν αυτό που δε μπορούν με λόγια... Δε θα σε διαψεύσουν... Κάποια ίσως να κουραστούν στην διαδρομή, να σε παιδέψουν, να σε κουράσουν. Είναι αυτά που έχουν περισσότερη ανάγκη απ' όλους να ονειρευτούν. Είναι εκείνα που στο τέλος δε θα προδώσουν ποτέ την εμπιστοσύνη που τους έδειξες. Είναι ο λόγος που θα σου θυμίζει γιατί επέλεξες αυτό το λειτούργημα όταν θα νιώθεις πως δεν αντέχεις άλλο... και τότε θα χαμογελάς από μέσα σου και θα συνεχίζεις... Αυτή δεν είναι άλλωστε η ουσία;

Inferno, purgatory, paradiso…

Κληρονόμος Γιώργος, Νέος Οικονομολόγος

Είναι πολύ δύσκολο να ξυπνάς από τον «μεγάλο ύπνο» και έτσι απότομα να αντικρίζεις τον γκρεμό που απλώνεται μπροστά σου. Είναι ακόμη πιο δύσκολο να αποβάλλεις την λογική του «παραμυθιού» που γενιές Ελλήνων μεγαλώσαμε, το παραμύθι της περήφανης και ισχυρής Ελλάδας που όλοι μας χρωστάνε μα εμείς σε κανένα. Τελικά και σε αυτό πέσαμε έξω. Ζούσαμε, επειδή μας άρεσε και μας συνέφερε, στο δικό μας τέλειο κόσμο, κυκλοφορούσαμε με ύφος περιούσιου λαού για τα κατορθώματα των προγόνων μας 2500 χρόνια πριν, λέχθηκε και από ορισμένους από μας μάλιστα το αλήστου μνήμης «Έλληνας γεννιέσαι δεν γίνεσαι». Σήμερα, πόση περηφάνια και πόση αξιοπρέπεια μας απέμεινε; Επιτέλους θα πω εγώ, ξυπνήσαμε από το λήθαργο της «μετριοκρατίας» και έχουμε την ευκαιρία να μην πέσουμε στον γκρεμό.

Ευθύνη για την κατάσταση του Ελληνικού κράτους έχουμε όλοι. Από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο, από τον πρώτο πολίτη μέχρι τον τελευταίο. Η κοινωνία μας σήμερα είναι μια ηδονιστική κοινωνία, προϊόν της ακατάπαυστης εμμονής μας στο κυνήγι του «εύκολου» και του «πολύ». Αυτή η ηδονιστική κοινωνία πέρασε υπέροχα αυτές τις δεκαετίες και ασπάσθηκε το δόγμα της νεοελληνικής μαγκιάς, πως δηλαδή μπορεί κάποιος να δουλεύει ελάχιστα, να παίρνει πολλά ή να κάνει αρπαχτές, να είναι μόνιμος και να ζει πιο πλούσια από όσο δικαιολογείται. Μάθαμε την τέχνη, να τα κονομάμε από τα κοινοτικά κονδύλια των κουτόφραγκων, να παριστάνουμε τους αγρότες στα καφενεία και να παίρνουμε τις επιδοτήσεις. Γίναμε φοροφυγάδες. Συνηθίσαμε στη λαμογιά και στο λάδωμα στις εφορίες, τις πολεοδομίες και όπου αλλού χρειαζόταν. Κι αν κάποιοι νιώθουν πως ανήκουν εκτός αυτής της κατηγορίας, θα είναι γιατί απλά δεν τους δόθηκε η «χρυσή ευκαιρία» της «πλαγίας» οδού.

Ευθύνη έχουμε και εμείς οι νέοι, που περάσαμε από τα αμφιθέατρα των ελληνικών πανεπιστημίων, βιώσαμε από τα μέσα την μετριότητα και την προχειρότητα της παιδείας που λαμβάνουμε. Συμβιβαστήκαμε με αυτή την μετριότητα.

Δεν βγήκαμε στο δρόμο να απαιτήσουμε την ριζική αναδόμηση του ελληνικού πανεπιστημίου, να διαμαρτυρηθούμε για την ποιοτική του απόσταση από τα δυτικά πανεπιστήμια. Η κουλτούρα του φοιτητικού κινήματος θεωρεί προοδευτικό την κρατικίστικη, γραφειοκρατική δομή και την ισοπέδωση. Παίρναμε μονοδιάστατα ρίσκο ξοδεύοντας χρόνο και χρήμα, πολλές φορές σε σπουδές χαμηλής ποιότητας που δεν εγγυόνται μια δημιουργική καριέρα.

Αντ’αυτού προχωρούσαμε σε πορείες και καταλήψεις χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, αντιδρούσαμε γενικά και αόριστα κατά των πρόχειρων αλλαγών που έφερνε κάθε κυβέρνηση. Αντί να κυνηγάμε τη γνώση μάθαμε να προοδεύουμε στα πανεπιστήμια με τον συνδικαλισμό και τα «κονέ».

Στον εργασιακό χώρο τα θεσμοθετημένα συνδικάτα απεργούσαν με σκοπό την ενσωμάτωση ενός παραπάνω επιδόματος στο μισθό και όχι για την αξιοκρατία και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του κράτους.

Οι πολιτικοί μας; Η κορφή του παγόβουνου. Κανείς τους δεν είχε το σθένος υπό το φόβο του πολιτικού κόστους να βάλει μια «τάξη» στο χάος. Έλεγαν ψέματα σχετικά με τα δημόσια οικονομικά μας στους εταίρους μας. Επένδυσαν στις καρέκλες τους για λίγο περισσότερες μίζες, δεν σεβάστηκαν το χρήμα του ελληνικού λαού και εκμεταλλευόμενοι την αδιαφορία και την ανοχή μας, έβαζαν μεθοδικά τέλος στα όνειρα μας.

Inferno, κόλαση όπως την είχε περιγράψει ο Δάντης Αλιγκέρι στην «Θεία Κωμωδία» 700 χρόνια πριν! Άπληστοι, φιλήδονοι, βίαιοι με τον εαυτό μας και τον συνάνθρωπο μας, διεφθαρμένοι, κλέφτες… Ακόμα και κάποιες λαμπρές εξαιρέσεις δεν θα μπορούσαν να διαφοροποιηθούν στην Ελλάδα του 2010.

Και τώρα τι; Πρέπει να πούμε όλοι ΩΣ ΕΔΩ. Οι κρίσεις διαχρονικά έδωσαν ευκαιρίες για ανατροπές, όχι όλες με μεγάλη επιτυχία και με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Όμως είναι στο χέρι μας να κάνουμε την κρίση ευκαιρία.

Purgatory. Ο δρόμος για τον παράδεισο δεν είναι στρωμένος από ροδοπέταλα. Αντίθετα μάλιστα, μεσολαβεί το καθαρτήριο, εκεί που οι αμαρτωλοί αγωνίζονται για εξαγνισμό.

Η μόνη μας όμως ανησυχία θα πρέπει να είναι να πιάσουν τόπο οι θυσίες, να βγούμε στους δρόμους και να απαιτήσουμε μια νέα Ελλάδα, να ζητήσουμε εμείς τις αλλαγές, να μπούμε μπροστάρηδες στο αγώνα για στην ουσιαστική επανίδρυση του Ελληνικού κράτους. Να βρούμε μέσα μας τον εξωστρεφή, δημιουργικό, άπαικτο και ευρηματικό Έλληνα που χάσαμε στον δρόμο για μια ακόμη τηλεόραση και μια Cayenne.

Στο χέρι μας είναι να θυμηθούμε ότι η δουλειά δεν είναι ντροπή, ότι η μονιμότητα δεν είναι το παν, ότι το ρίσκο είναι στο αίμα μας και πως αυτός ο τόπος αξίζει όντως πολλά περισσότερα. Να εξεγερθούμε απαιτώντας μια νέα, ουσιαστική αυτή τη φορά, ανάπτυξη. Να φέρουμε την καινοτομία στο προσκήνιο, να πετύχουμε την αύξηση της παραγωγικότητας μας ώστε να γίνουμε ανταγωνιστικότεροι σε διεθνές επίπεδο. Να επενδύσουμε στο συγκριτικό πλεονέκτημα της ποιότητας των εξαγώγιμων προϊόντων μας.

Όλα αυτά δεν γίνονται μόνα τους, θα πρέπει η ελληνική πολιτική ηγεσία να τεθεί ταγός μίας γενικότερης μεταμόρφωσης της ελληνικής κοινωνίας. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι ανάγκη να σχηματιστούν νέες συμμαχίες στο κοινωνικό σώμα, έτοιμες να δείξουν τον δρόμο της αλλαγής. Με άλλα λόγια, χρειάζεται ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» (New Deal), τόσο μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων όσο και μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Να δημιουργήσει τα εχέγγυα εκείνα που θα βάλουν τέλος στην αιμορραγία των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας στο εξωτερικό.

Η κυβέρνηση υποχρεούται να διασφαλίσει ότι στις θυσίες και στις ανταμοιβές θα συμμετέχουν όλοι και στο μέτρο που αναλογεί στον καθένα.

Η πρόκληση είναι μεγάλη, η Νέα Ελλάδα που έχουμε την ευκαιρία να χτίσουμε είναι ο επίγειος παράδεισος, Paradiso, που περιέγραψε ο Δάντης Αλιγκέρι στην «Θεία Κωμωδία». Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι ανηφορικός και δύσκολος. Αναμφίβολα όμως αξίζει τον κόπο να θυσιάσεις το έτσι κι αλλιώς χαλεπό σήμερα για να βιώσεις ένα όμορφο και ελπιδοφόρο αύριο.

Ας αφήσουμε πίσω την γενιά του Πολυτεχνείου και ας γίνουμε η γενιά της Νέας Ελλάδας. Είναι στο χέρι μας….

Το στοίχημα του "Νέου Νεοέλληνα"

* Μακράκης Γιώργος - Νέος Εκπαιδευτικός

Μόλις ο κύκλος της μαύρης επταετίας(1967-1974)για την Ελλάδα είχε κλείσει οριστικά ξεκίνησε η λεγόμενη Μεταπολιτευτική περίοδος ,γεμάτη όνειρα και προσδοκίες για τον ελληνικό λαό. Μια νέα γενιά τότε, "η γενιά του Πολυτεχνείου", που έγινε πρότυπο ζωής και κουλτούρας για πολλούς νέους ανθρώπους, κατόρθωσε να αναδειχθεί και να καθιερωθεί στην πολιτική σκηνή του τόπου. Η ελληνική κοινωνία πίστεψε πως οι τότε νέοι της αντίστασης και των αγώνων για δημοκρατία και ελευθερία θα μπορέσουν πια ως ώριμοι πολίτες και πολιτικοί να οδηγήσουν τη χώρα στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ευημερία.

Δυστυχώς, όμως, εκείνη η γενιά διέψευσε πρώτα απ' όλα τον ίδιο της τον εαυτό, τις αξίες και τα ιδανικά της, με τα οποία αναρριχήθηκε στην πολιτική εξουσία. Διέψευσε και τον ελληνικό λαό που για σαράντα περίπου χρόνια την στήριξε. Η συγκεκριμένη γενιά ποτίστηκε από τη μέθη της εξουσίας, γαντζώθηκε πάνω σ' αυτή και πλέον ο καθένας λειτουργούσε για τον εαυτό του.
Η χώρα της "δημοκρατίας" έγινε η χώρα της "πελατειακής δημοκρατίας", η χώρα της λαμογιάς, της μίζας, της αναξιοκρατίας, της ανομίας και του ψεύτικου νεοπλουτισμού. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας πέρασε σε κάθε πολίτη(πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις)και μετουσιώθηκε ως αντίληψη και στάση ζωής. Ήταν θέμα χρόνου, λοιπόν, το πότε θα καταρρεύσει το συγκεκριμένο σύστημα που κατά συνέπεια θα οδηγούσε τη χώρα στο τέλμα. Δηλαδή, στη χρεοκοπία, στη θεσμική και αξιακή κρίση. Αυτή η ώρα έφτασε. Η "γενιά του Πολυτεχνείου" παραδίδει στις επόμενες μια χρεοκοπημένη χώρα.

Τα ερωτήματα λοιπόν που τίθενται είναι απλά : Εμείς τι κάνουμε; Αποδεχόμαστε τη νέα πραγματικότητα; Μένουμε θεατές των εξελίξεων ή πρωταγωνιστές των αλλαγών;


Θεωρώ ότι η σημερινή νέα γενιά πρέπει να δώσει το δικό της στίγμα. Να γίνει η δύναμη των ριζικών μεταρρυθμιστικών ανατροπών που απαιτείται να γίνουν στη χώρα μας. Να συμβάλλει στην αναδόμηση ενός νέου πιο υγιούς και αξιόπιστου πολιτικού συστήματος. Να εκφράσει μια νέα αντίληψη και μια διαφορετική στάση ζωής.

Εδώ κρύβεται το στοίχημα του ''Νέου Νεοέλληνα", είναι το στοίχημα της αλλαγής νοοτροπίας και κουλτούρας. Είναι η χάραξη μιας κόκκινης γραμμής με το παρελθόν. Η νέα γενιά καλείται να επιδείξει υπευθυνότητα, ρεαλισμό και συνάμα ένα αξιόπιστο όραμα απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος. Να ορίσει ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης για τη χώρα. Μια νέα έντιμη σχέση μεταξύ πολιτικού συστήματος και πολίτη.

Η ισονομία, η διαφάνεια, η αξιοκρατία, η κοινωνική δικαιοσύνη να είναι έννοιες αυτονόητες και όχι προνόμια μιας συγκεκριμένης κάστας. Ο δρόμος είναι δύσκολος καθώς απαιτούνται αρκετές θυσίες, όμως πρέπει να επιδείξουμε ευσυνειδησία, αλλά αυτό φυσικά υπό δύο προϋποθέσεις :

Όλοι εκείνοι που λεηλάτησαν το δημόσιο χρήμα και πλούτισαν σε βάρος του ελληνικού λαού δε νοείται να μην απολογηθούν και να μην κριθούν από την ελληνική δικαιοσύνη.

Οι θυσίες που απαιτούνται να καταμεριστούν δίκαια και ισότιμα σε όλους τους πολίτες.